KVKK KAPSAMINDA VERBİS’E KAYIT YÜKÜMLÜLÜĞÜ
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 16.ncı maddesi gereği; kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişiler, kişisel verileri işlemeye başlamadan önce kategorik olarak bilgi girişi yapacakları sistem olan Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi’ne (VERBİS) kayıt olmak zorundadırlar. Kişilerin bu sisteme girecekleri veriler Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun gözetimi altında kamuya açık olarak tutulacağından, Kurum tarafından idari yaptırımlarla karşılaşmamak adına VERBİS ve sisteme kayıt yükümlülüğü hakkında bilgi sahibi olunması büyük önem teşkil etmektedir.
Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun 18.07.2018 tarihli ve 2018/88 sayılı kararı ile ‘yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları’ ve ‘yurtdışında yerleşik gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları’ nın VERBİS’e kayıt yükümlülüğünün 01.10.2018 tarihi itibari ile; ‘yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den az olup ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları’nın VERBİS’e kayıt yükümlülüğünün 01.01.2019 tarihi itibari ile ve son olarak ‘kamu kurum ve kuruluşu veri sorumluları’nın VERBİS’e kayıt yükümlülüğünün 01.04.2019 tarihlerinde başlayacağı hüküm altına alınmıştır.
Ancak Kişisel Veriler Koruma Kurumu’nun 27.12.2019 tarihli ve 2019/387 sayılı kararı ile belirtilen süreler değiştirilmiştir. Buna göre; ‘ yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları’na sicile kayıt ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeleri için verilen süre 30.06.2020 tarihine; ‘yurtdışında yerleşik gerçek ve tüzel kişi sorumluları’na sicile kayıt ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeleri için verilen süre 30.06.2020 tarihine; ‘yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den az olup ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan gerçek veya tüzel kişi sorumluları’na sicile kayıt ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeleri için verilen sürenin 30.09.2020 tarihine; ‘kamu kurum ve kuruluşu veri sorumluları’na sicile kayıt ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeleri için verilen süre 31.12.2020 tarihine kadar ertelenmiştir.
KVKK’nın 18/1 ç. Bendine göre; yukarıdaki sürelere uymayarak Veri Sorumluları Siciline kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket edenler hakkında 20.000 TL’den 1.000.000 TL’ye kadar idari para cezası verilecektir. Bununla birlikte; aynı kanunun 16/2. Maddesi ile Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun işlenen kişisel verinin niteliği, sayısı, veri işlemenin kanundan kaynaklanması veya üçüncü kişilere aktarılma durumu gibi belirlenecek objektif kriterler göz önüne alınmak suretiyle VERBİS’e kayıt zorunluluğuna istisnalar getirebileceği hüküm altına alınmıştır. Yine, Kanun’un 28. Maddesi de Kurumun kararları doğrultusunda tuttuğu istisnalar hariç kanun gereği VERBİS’e kayıt yükümlülüğünden istisna olan veri sorumluları sayılmıştır.
- Kişisel verilerin, üçüncü kişilere verilmemek ve veri güvenliğine ilişkin yükümlülüklere uyulmak kaydıyla gerçek kişiler tarafından tamamen kendisiyle veya aynı konutta yaşayan aile fertleriyle ilgili faaliyetler kapsamında işlenmesi.
- Kişisel verilerin resmi istatistik ile anonim hâle getirilmek suretiyle araştırma, planlama ve istatistik gibi amaçlarla işlenmesi.
- Kişisel verilerin millî savunmayı, millî güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini, ekonomik güvenliği, özel hayatın gizliliğini veya kişilik haklarını ihlal etmemek ya da suç teşkil etmemek kaydıyla, sanat, tarih, edebiyat veya bilimsel amaçlarla ya da ifade özgürlüğü kapsamında işlenmesi.
- Kişisel verilerin millî savunmayı, millî güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini veya ekonomik güvenliği sağlamaya yönelik olarak kanunla görev ve yetki verilmiş kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülen önleyici, koruyucu ve istihbari faaliyetler kapsamında işlenmesi
28. maddenin 2. fıkrası ise VERBİS'e kayıt yükümlülüğünün istisnalarını listelemiştir;
- Kişisel veri işlemenin suç işlenmesinin önlenmesi veya suç soruşturması için gerekli olması.
- İlgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş kişisel verilerin işlenmesi.
- Kişisel veri işlemenin kanunun verdiği yetkiye dayanılarak görevli ve yetkili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca, denetleme veya düzenleme görevlerinin yürütülmesi ile disiplin soruşturma veya kovuşturması için gerekli olması.
- Kişisel veri işlemenin bütçe, vergi ve mali konulara ilişkin olarak Devletin ekonomik ve mali çıkarlarının korunması için gerekli olması.
Bu istisnalar haricinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu 15.05.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2018/32 sayılı karar ile kayıt yükümlülüğüne bazı istisnalar getirmiş; akabinde bu istisnaları 18.08.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararlar ile genişletmiştir. Bu istisnalar ise şu şekilde listelenmiştir;
- Herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla yalnızca otomatik olmayan yollarla kişisel veri işleyenler,
- 18/01/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanunu uyarınca faaliyet gösteren noterler,
- Yalnızca ilgili mevzuat ve amaçlarına uygun, faaliyet alanlarıyla sınırlı olmak üzere kişisel veri işleyen Türkiye’de yerleşik dernek, vakıf ve sendikalar,
- 22/04/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununa göre kurulmuş siyasi partiler,
- 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca faaliyet gösteren avukatlar,
- Gümrük müşavirleri,
- Arabulucular,
- 01/06/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca faaliyet gösteren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler,
- Yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den az olan gerçek veya tüzel kişi veri sorumlularından ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olmayanlar.
Bu sayılan istisnalar haricinde tüm veri sorumlusu gerçek ve tüzel kişilerin VERBİS’e kayıt yükümlülüğü bulunmaktadır. İstisna tutulan kişi ve kurumlar ise her ne kadar kayıt yükümlülüğünden muaf tutulsa da; bu kanunun getirdiği şartlara, aydınlatma metinlerini hazırlamak ve aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmek gibi bu kapsamdaki yükümlülüklere uymakla mükelleftirler.
Stj. Av. Emir Özel